De heteluchtballon is het oudste gekende luchtvaartuig.
Toen op 4 juni 1783 een enorme bol van tafelzijde en papier boven Annonay in de Ardeche (Frankrijk) opsteeg had niemand het succes van deze uitvinding kunnen voorspellen. De broers Joseph en Etienne de Montgolfier, eigenaars van een papierfabriek, hadden het idee opgevat om lucht op te sluiten in een omhulsel en dit doormiddel van strovuur op te warmen.
De rok van een vrouw als basis voor de uitvinding!
Joseph kwam op het idee, omdat hij zag dat de rok van zijn vrouw, die boven het open vuur te drogen hing, opbolde door de warmte. Op die bewuste dag steeg hun kleine onbemande ballon in enkele minuten tijd tot een hoogte van meer dan 1000 meter. Op 19 september van hetzelfde jaar herhaalden de broers het experiment in Versailles op verzoek van Koning Louis XVI en in aanwezigheid van het Hof en de toekomstige president van de Verenigde Staten, Thomas Jefferson.
De eerste passagiers van deze historische vlucht waren een schaap, een haan en een eend.
Zij maakten een vaart van acht minuten. Deze vaart moest bewijzen, dat men geen blijvend letsel zou oplopen op grotere hoogtes in de atmosfeer.
Toen deze eerste vaart succesvol was verlopen (m.u.v. een gebroken vleugel van de eend) besloot men over te gaan tot een bemande vaart. Voor zo'n experiment had men toestemming nodig van de koning.
De Koning besliste, gezien de eventuele risico's, dat twee ter dood veroordeelde gevangenen deze eerste bemande vlucht mochten meemaken. Als zij de vlucht overleefden zouden zij gratie krijgen. In het andere geval hadden zij toch hun verdiende straf gehad.
De eerste mens!
De gebroeders Montgolfier waren door dit voorstel ontgoocheld. Zij moesten er niet aan denken, dat twee misdadigers de geschiedenis zouden ingaan als eerste ballonvaarders. Na vele discussies met de koning werd dan ook gekozen voor een andere optie.
Op 15 oktober 1783 steeg de eerste mens, Francois Pilatre de Rozier op tot een hoogte van 25 meter met een ballon, die verankerd was aan de grond. Ruim een maand later op 21 november vlogen de chemicus Pilatre de Rozier en de Markies van Arlandes mee met een nieuwe luchtballon van de gebroeders Montgolfier.
De prachtig versierde ballon steeg op in Parijs boven een zeer uitzinnige menigte.
De warmtebron was een stoof waarin stro werd verbrand. Deze hing onder de mond van de ballon. De aeronauten vaarden mee in de mand, die rondom de ballonmond hing.
De meeste tijd spendeerden zij met het doven van vlammen middels natte sponzen aan lange stokken. In dertig minuten legden zij een afstand af van bijna 10 kilometer. Zij gingen de geschiedenis in als de eerste vliegende mensen.